به نقل از «قدس آنلاین»

خطر واگرایی و افتادن ارمنستان در دامان غرب/ بررسی اهداف ناتو در قفقاز جنوبی و تبعات آن برای ایران

تاریخ انتشار: ۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۶۴۶۴۵

به گزارش قدس آنلاین، بدین ترتیب افزایش سطح تحرکات غرب در قفقاز جنوبی زنگ هشداری برای روسیه و ایران درباره آینده ژئوپلتیکی منطقه خواهد بود. گرچه بسترها و بحران‌های موجود در قفقاز جنوبی موجب یارکشی‌های پرشمار با حضور قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شده است، اما کارشناسان معتقدند با پررنگ شدن حضور و دایره عملیاتی ایران و روسیه در منطقه و بدست گرفتن ابتکارات و اجرایی کردن سازوکارهای صلح می‌توان نقشه اعضای ناتو مبنی بر گسترش حوزه‌های نفوذ را خنثی کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

در همین زمینه، احسان موحدیان کارشناس مسائل حوزه قفقاز در گفت وگو با قدس تصریح کرد: مداخلات و اقدامات ناتو در قفقاز جنوبی، فرایندی است که از جنگ ۲۰۲۰ شروع شده و هدف آن در درجه اول سست کردن نفوذ روسیه در منطقه قفقاز جنوبی و کشورهای آذربایجان، ارمنستان و گرجستان است. همچنین آمریکا تلاش کرده نفوذ خود در قفقاز و آسیای مرکزی را گسترش دهد. روس‌ها ابتدا متوجه این واقعیت نبودند و جنگ اوکراین و اتفاقات آن سبب شد کم کم اهمیت ماجرا را درک کنند. چنانچه شاهد سفرهای مکرر مقامات آن به منطقه و توسعه همکاری‌های نظامی و تمرینات مشترک هستیم. علاوه بر این، ناتو و آمریکا درصدد حذف و تضعیف ساختارهای وابسته به روسیه در اقتصاد، سیاست، فرهنگ و... در کشورهای قفقاز جنوبی هستند. 

موحدیان گفت: خطرات و تبعات این موضوع برای منافع ایران به روشنی مشخص است. در وهله نخست، خطر امنیتی دارد؛ زیرا وقتی نفوذ ناتو در این کشورها افزایش یابد، ایران در منطقه شمال غرب کشور با تهدید امنیتی روبه‌رو خواهد بود. چرا که باز شدن پای ناتو موجب تسهیل حضور صهیونیست‌ها و تقویت گروهک‌های تجزیه‌طلب در منطقه و ایجاد مشکلات امنیتی در ایران است. از سوی دیگر، غرب و ناتو از بعد اقتصادی درصددند کریدور میانی کاسپین را تقویت و مسیرهای کریدوری ایران از شمال به جنوب را کور کنند تا درنتیجه آن مسیرهای انتقال انرژی و لوله‌های خطوط انتقال نفت و گاز از کشورهای آسیای مرکزی به اروپا از ایران عبور نکند. البته این اقدامات ناتو از منظر سیاسی هم موجب واگرایی می‌شود و ایران عملاً در کشورهای شمال غرب و آسیای مرکزی جای پای نفوذ نخواهد داشت. کشورهای قفقاز جنوبی از نظر فرهنگی در حیطه تمدنی ایران و متعلق به کشورهای حوزه نوروز هستند، اما کم کاری ایران و افزایش نفوذ قدرت‌های خارجی موجب واگرایی شده و حس بیگانگی این کشورها نسبت به ما افزایش می‌یابد.

تأخیر تاریخی روسیه در فهم تهدید نفوذ ناتو 
این تحلیلگر مسائل قفقاز افزود: اسرائیلی‌ها اکنون در منطقه بخارا به‌شدت فعال و مدعی هستند اقوام یهودی در گذشته در آنجا حضور داشتند و این شهر اصالتاً یهودی است، درحالی‌که میراث تمدنی فارسی به‌شدت در آنجا پررنگ است. از طرف دیگر ترکیه روی سمرقند کار می‌کند تا آن را به عنوان پایتخت فرهنگی جهان ترک مطرح کند. بنابراین بعضی تحولات پیچیده در حال وقوع است که نباید از آن غافل بود؛ زیرا در حال حاضر تنها مسیر دسترسی ایران به قفقاز جنوبی از طریق ارمنستان است و اگر در راستای افزایش نفوذ و تأثیرگذاری اقدامی نکنیم، طبیعتاً منطقه آذربایجان را از دست خواهیم داد. زیرا به مدت ۳۰ سال از آذربایجان غفلت شده و اسرائیل، ناتو و ترکیه در آنجا موقعیت برتر دارند. البته در ارمنستان هم اقدام چندانی صورت نگرفته است. گرجستان هم در اردوگاه غرب و ناتو قرار دارد و پیوندهای آذربایجان و گرجستان با ناتو مستحکم است. درنتیجه تنها ارمنستان برای ایران مانده است که باید فعالیت زیادی داشت تا خسارت و خفگی ژئوپلتیک تشدید نشود. 

وی معتقد است: درباره موضع روسیه نسبت به اقدامات ناتو در قفقاز جنوبی باید گفت این کشور دچار تأخیر تاریخی در فهم خطر نفوذ ناتو در منطقه بوده و همین سبب شده بسیاری از فرصت‌ها را از دست بدهد. درواقع، روسیه می‌توانست با گسترش فعالیت‌های اقتصادی در قفقاز و افزایش تعامل با ایران به خود و ما کمک کند تا وضعیت در آنجا چندان وخیم نشود، اما تلاش روسیه این بوده در منطقه به‌صورت انفرادی بازیگری کند؛ زیرا نگران بوده منافعش در صورت گسترش نفود ایران آسیب ببیند؛ بنابراین نه تنها به افزایش حضور کشورمان کمک نکرده، بلکه از آن جلوگیری کرده است. 

موحدیان بیان کرد: از سوی دیگر شاهدیم ترکیه به عنوان عضو ناتو و سایر اعضا برنامه‌های درازمدت داشته‌اند و به مرور پیش رفته‌اند. ترکیه منتظر روسیه نمانده و خود را به قفقاز تحمیل کرده، اما ایران تلاش کرده همسو و هماهنگ با روسیه عمل کند و همین کندی و غفلت موجب از دست رفتن فرصت‌های بسیاری شده است. اکنون نیز هماهنگی و همراهی روسیه و ایران با یکدیگر در قفقاز جنوبی اندک است و کشورمان تمرکز چندانی بر این منطقه ندارد، درحالی‌که اگر درگیری‌های منطقه غزه و غرب آسیا تشدید شود، امکان دارد در منطقه قفقاز جنوبی هم درگیری شکل بگیرد و آذربایجان به ارمنستان حمله کرده و جنوب آن را برای ایجاد کریدور جعلی زنگزور و تسهیل عبور کشورهای ناتو اشغال کند. این درگیری برای ایران و روسیه هزینه‌زا خواهد بود؛ زیرا راه نفوذ جدیدی برای ناتو ایجاد می‌کند. درنتیجه دو کشور نیاز دارند همکاری‌ها و هماهنگی را افزایش دهند.

مینا افرازه

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: ایران قفقاز قفقاز جنوبی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۶۴۶۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دفاع هوایی پاشنه آشیل اتحادیه اروپا

یک نشریه غربی در مطلبی با استناد به گفته‌های دانشمندان و کارشناسان به نقص‌ها و کمبودهای فراوان در دفاع هوایی اتحادیه اروپا و ناتو اشاره کرد و آن را بزرگترین نقطه ضعف این اتحادیه دانست. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه "فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ" در مطلبی به ضعف دفاع هوایی در اروپا پرداخته و نوشت: لیتوانیایی ها از این شرایط می ترسند و بر این عقیده‌اند که اروپا باید از حریم هوایی خود به درستی محافظت کند.

«وریناس کاسیوناس»، وزیر دفاع لیتوانی خواستار یک بازنگری در این باره است. وی که از اواسط ماه مارس این مسئولیت را در کشورش بر عهده گرفته است به عنوان میهمان در موسسه هادسون، اندیشکده محافظه کار در واشنگتن دی سی ناتو را به وجدان خود رجوع داده و خواستار بستن نشتی پدافند هوایی ائتلاف دفاعی ناتو شد. وی اراده فرضی ولادیمیر پوتین و توانایی روسیه برای حمله موشکی به ناتو را یادآور شد. نیوزویک به نقل از او نوشت که دفاع هوایی این ائتلاف بزرگترین نقطه ضعف آن است.

کشورهای بالکان هم از این شرایط هراسان هستند. در واقع دانشمندان بین 5 تا 8 سال به ناتو فرصت می دهند تا شرایطی را فراهم کند که بتواند در برابر روسیه از خود دفاع کند. فابیان هافمن از دانشگاه اسلو بزرگترین بدبین در میان تحلیلگران است: این کارشناس علوم سیاسی انتظار دارد روسیه ظرف دو تا سه سال پس از پایان جنگ در اوکراین به ناتو حمله کند. به اعتقاد وی از آنجایی که ارتش ولادیمیر پوتین به طور متعارف از غرب پایین تر است، تنها گزینه او حمله موشکی از منطقه کالینینگراد علیه بخش هایی از بالتیک است. به گفته هافمن ناتو باید برای این سناریو آماده شود. البته به اعتقاد وزیر دفاع جدید لیتوانی به نظر می رسد این مسئله تا کنون مورد غفلت قرار گرفته است.

برخی تحلیلگران و کارشناسان دیگر هم نظر مشابهی دارند. لیدیا واکس از بنیاد علم و سیاست برلین این طور تحلیل می‌کند که پدافند هوایی و دفاع موشکی زمینی در اروپا در حال حاضر "بسیار ناکافی" است. این دانشمند در واقع این دفاع توخالی را انگیزه ای برای پوتین می داند تا حوزه قدرت خود را از نظر سیاسی گسترش دهد . به گفته وی ضعف اتحادیه اروپا آن را در برابر باج گیری آسیب پذیر می کند. به نظر می رسد احساس تهدید از طرف بالتیک موجه باشد. واکس گفت: با برخی حملات متعارف پوتین می‌تواند ناتو را مجبور به درگیری کند، واکس گفت: این مسئله می‌تواند با هدف ارعاب غرب و بی‌ثبات کردن سیاسی ناتو باشد. تهدید ناشی از تسلیحات دقیق روسیه خطرش بیشتر از استفاده از آن ها علیه ناتو است.

به گفته این تحلیلگر، پتانسیل نظامی روسیه معیار تعیین کننده ای برای تعهد ضروری ناتو در قبال "پتانسیل باج خواهی است که مسکو با آن می تواند انسجام ناتو را تضعیف کند و بی ثباتی اجتماعی و سیاسی ایجاد کند." با طرح سپر آسمان اروپا (ESSI)، بخش‌هایی از ناتو می‌خواهند حریم هوایی خود را در برابر تهدیدات مسدود کنند. واکس گفت: اما این پروژه مشترک یک دشمن درون و مهم و آن هم فرانسه را دارد. در نوامبر سال گذشته، توماس گاسیلود، رئیس کمیته دفاعی مجلس ملی فرانسه تردید خود را در مورد این پروژه به روزنامه فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ آلمان ابراز کرد. وی هدفی شبیه به هدف "گنبد آهنین" اسرائیل را برای اروپا توهم آمیز دانست.

ESSI به ابتکار آلمان در دستور کار قرار گرفته است. توربن آرنولد و سون آرنولد از کارشناسان بنیاد علم و سیاست برلین بر این باورند که فرانسه و ایتالیا از این پروژه عقب‌نشینی می‌کنند - و این بدان معناست که پروژه دو ستون ضروری را از دست داده است. به نظر این کارشناسان این پروژه در سطوح مختلف مشکلاتی دارد.

اساسا، ESSI قصد دارد سیستم آلمانی IRIS-T SLM (سیستم تصویربرداری مادون قرمز Tail Surface Launched Medium Range) را بیشتر توسعه دهد. سپس مراحل بعدی دنبال خواهد شد. وزارت دفاع آلمان اعلام کرده است: از آنجایی که اولین نتایج باید به سرعت به دست آیند، در ابتدا تمرکز بر روی سیستم هایی است که در بازار موجود هستند یا قبلاً توسعه یافته‌اند. بنابراین، برای مثال، پاتریوت اولین انتخاب برای خریدهای فعلی است. با این حال، به گفته توربن و سون آرنولد، برای مثال، فرانسه منافع اقتصادی خود را در نتیجه این پروژه کنار گذاشته می‌بیند. به گفته این دو کارشناس فرانسه و ایتالیا سیستم دفاع هوایی SAMP/T (Surface-to-Air Missile Platform/Terrain) را که با همکاری هم تولید کرده اند، ترجیح می دهند.

لهستان نیز در ابتدا در برابر پیوستن به ESSI مقاومت کرد و می خواست تنها به سیستم های آمریکایی و بریتانیایی تکیه کند. همانطور که مجله دیفنس نیوز گزارش می دهد، لهستان البته اخیراً اعلام کرده است که می خواهد زیر این چتر محافظتی قرار گیرد. آرنولد معضل این همکاری را بر اساس منافع ملی مختلف و ارتباطات چند ملیتی مختلف این طور توصیف می کند: ESSI خارج از اتحادیه اروپا و ناتو قرار دارد، اما در نظر گرفته شده است تا از همه اروپایی‌ها محافظت کند و با سیستم‌ها و رویه‌های ناتو سازگار باشد. همه اینها در زمان صلح در اروپای غربی اتفاق می افتد . نیوزویک می نویسد، لوریناس کاسیوناس، وزیر دفاع لیتوانی فشار کاملا متفاوتی را برای تصمیم گیری در اوکراین مشاهده می کند. برای او امری بدیهی است که زمان به ویژه برای کشورهای بالتیک در حال اتمام است. وی همچنین سرنوشت مردم خود را با نتیجه جنگ اوکراین در هم آمیخته می بیند.

لیدیا واکس از موسسه علم و سیاست برلین می نویسد: «راه حل مشابه برای دفاع در برابر تسلیحات دوربرد مختلف روسیه، توهمی است. وی خواستار یک "معماری یکپارچه دفاع هوایی" است، یعنی ترکیبی استراتژیک توسعه یافته از ابزارهای مختلف عمل که امنیت را در زمین، دریا، هوا و همچنین در فضای سایبری و فضا ایجاد می کند.

به اعتقاد دانشمندان موسسه علم و سیاست برلین این همچنین مسیر مناسبی خواهد بود. توربن و سون آرنولد از این موسسه شکایت دارند که نه پاتریوت و نه پیکان-3 در اروپا ساخته نشدند و بسیار گران قیمت هستند، بنابراین سپر دفاعی هوایی ،امنیت اروپا را تقویت می کند و در عین حال پایگاه صنعتی آن را تضعیف می کند. آرنولد تاکید کرد: از این رو انتخاب سیستم‌ها بسیار مهم است و پیامدهای بلندمدتی برای پایگاه دفاعی صنعتی و فناوری اروپا خواهد داشت. به گفته وی در اینجا مسئله حفظ یا کاهش مشاغل و مهارت ها و همچنین کم و بیش وابستگی ها در زمینه های مهم و کلیدی نیز مطرح است.

تلاش ماکرون برای تبدیل اتحادیه اروپا به قدرت هسته‌ای مستقلمقابله اتحادیه اروپا با بحران مهاجران با ابزار اخراج

انتهای پیام/